Hoe zouden jullie ‘digitalisatie’ in de huidige context omschrijven?

Neal Van Maele (Managing Partner, Cronos aan de Leie): “Om een beter beeld te krijgen van van wat digitalisatie is, is het erg belangrijk onderscheid te maken tussen digitisatie, digitalisatie en digitale transformatie. Overschakelen van papieren informatiedragers naar digitale informatiedragers (bijvoorbeeld: fax naar e-mail), dat is digitisatie. Wanneer digitale technologieën worden ingezet om bedrijfsprocessen structureel te verbeteren of te vernieuwen, dan spreken we over digitalisatie. Digitale transformatie is nog iets helemaal anders. Het gaat erom om van (constante) verandering een sleutelcompetentie te maken van je organisatie. Actief op zoek gaan naar nieuwe bedrijfsmodellen met digitale oplossingen in de kern.”

“Er zijn nog te veel ondernemingen die denken omdat ze met digitisatie bezig zijn, ze inzetten op digitalisatie. We willen bedrijven helpen om na te denken over het onderscheid te maken in en middelen meer gericht in te zetten overheen digitisatie, digitalisatie en digitale transformatie.

Wim Debreuck (Managing Partner, Debreuck & Neirynck): “Om daarop in te pikken… De digitale maturiteit van een bedrijf gaan bepalen lijkt eenvoudiger dan het is. Des te meer omdat het digitalisatie landschap nog vrij jong is. Het is niet omdat je een groot bedrijf bent, dat je inherent al ver staat op gebied van digitalisatie. Voor sommige ondernemingen is digitalisatie de kern, voor andere een noodzakelijk kwaad. Een geheel ander standpunt dus.”

Neal: “Het is misschien interessant om een aantal zaken in een bredere context te plaatsen. Kortrijk en bij uitbreiding West-Vlaanderen hebben altijd een competitief voordeel gehad op gebied van machinebouw en -techniek. Ondanks tegenslagen in het verleden (Tweede Wereldoorlog, oliecrisis, etc), hebben we ons altijd relatief snel kunnen herpakken, gewoonweg omwille van de enorme hoeveelheid aanwezige kennis binnen de regio. Een enorme sterkte en dus ook een onderscheidend voordeel, maar op langere termijn toont het zich eerder als een barrière. De kennisborging en -deling is te weinig schaalbaar en flexibel geworden in onze huidige context. Waar landen als China, India en verschillende Oost-Europese landen een indrukwekkende inhaalbeweging maakten, bleef onze regio te lang teren op oude successen. Meer dan ooit is digitalisatie noodzakelijk om competitief en relevant te blijven. Door zaken op een pragmatische en gerichte manier te automatiseren kan je op relatief korte tijd al héél wat bereiken. En dat hoeft niet noodzakelijk veel te kosten.”

Wim: “Eén ding staat als een paal boven water. Bedrijven die nog niet inzetten op digitalisatie kunnen er maar beter snel aan beginnen, anders zullen ze daar ongetwijfeld een hoge prijs voor betalen.”

Komt er een punt waarop digitalisatie onszelf overbodig maakt?

Neal: “De doorgedreven proceskennis zit sowieso in de hoofden van de oudere werknemers. Aan de andere kant voelen de jongere generaties zich veel meer thuis in een digitale leefwereld. Digitalisatie moet daarom ingezet worden om deze twee groepen, en hun sterktes, dichter bij elkaar te brengen. De complementariteit van generaties is de sleutel voor succes. Digitale oplossingen kunnen ervoor zorgen dat de oudere generatie haar kennis en ervaring op een meer schaalbare en efficiënte manier kan integreren in dagdagelijkse operaties. Anderzijds worden jongere werkkrachten gefaciliteerd met tools die ze gewoon zijn te gebruiken. Het verbeteren van trainingen, coachingstrajecten en operationele ondersteuning wordt daarom heel belangrijk. Het zal zich vertalen in meer tevredenheid bij werknemers en bijgevolg in een groter werknemersbehoud en de relevantie van jouw onderneming versterken.”

Wim: “Maar er komt zeker een moment waarop we overbodig worden. De Industriële Revolutie zoals we die gekend hebben, doet zich nu voor op het niveau van diensten. Meer en meer services worden geautomatiseerd. Een boekhoudkantoor waar nu 40 mensen tewerkgesteld zijn, zal over 10 jaar misschien nog slechts 5 werknemers tellen. Herscholing kan dat voor een stuk oplossen, maar het is simpelweg onmogelijk om iedereen om te scholen. Daarvoor zijn we met te veel op de arbeidsmarkt. Een andere mogelijkheid is het taxeren van automatisatie. Op die manier zou er kunnen gecompenseerd worden.”

Neal: “Voor veel bedrijven moeten we natuurlijk niet zo ver in de toekomst gaan kijken. De inhaalbeweging die ze nog moeten maken is daarvoor te groot. Ze moeten nog leren hoe ze door digitalisering en automatisatie hun businessprocessen makkelijker kunnen schalen en flexibeler kunnen gaan werken, zonder daarbij voortdurend het werknemersbestand aan te passen.”

In tijden van pandemie gaat het erg vaak over hoe kleine bedrijven daarmee omgaan. Over de grotere spelers wordt er nauwelijks gesproken.

Neal: “De grotere bedrijven hanteren vaak al langer een (meer) hybride businessmodel. Bovendien beleveren een groot aantal van deze de eindconsument niet rechtstreeks. De Corona pandemie heeft veel kleine ondernemingen letterlijk wakker geschud. Wat als klanten geen fysieke winkelpunten meer gaan bezoeken? We hebben geen webshop of gebruiksvriendelijke website, is dat een probleem? Voor sommige kleine en middelgrote organisaties is de pandemie een echte ‘eye-opener’, voor anderen een bevestiging dat ze verder moeten inzetten op digitale transformatie.”

Denken jullie dat kleinere ondernemingen na de pandemie terug zullen vervallen in hun oude gewoontes?

Neal: “Zoals ik al eerder aangaf, Corona heeft voor een enorme versnelling gezorgd en de hiaten in de digitale strategie van vele bedrijven pijnlijk blootgelegd. Wil je relevant blijven, dan is digitalisatie gewoonweg noodzakelijk. Sommigen zullen dat niet inzien en terugkeren naar hun oude manier van werken, anderen zullen zich realiseren dat een digitale shift de enige mogelijk tot overleven is op de lange termijn. Cronos aan de Leie wil vooral focussen op die laatste, ondernemingen die het verschil willen maken, sterker willen zijn dan ze op vandaag zijn en voorsprong willen nemen op hun concurrenten.”

Wim: “Natuurlijk is er ook sprake van een sterke mentaliteitswijziging in de hoofden van de consument. Neem bijvoorbeeld een doktersbezoek. Tijdens de pandemie zijn heel wat artsen overgeschakeld naar een systeem van online afspraken. Iets waar het merendeel niet meer van zal afstappen. Moesten ze dat vroeger gedaan hebben, zou dat wellicht een ware revolutie in de wachtzaal ontketend hebben. Nu is het voor de meeste mensen echt geen struikelblok meer.”

Software op maat of pakketsoftware? Waar zouden bedrijven moeten voor opteren?

Neal: “Het gaat ‘m vooral over de capaciteiten van je organisatie, het onderscheid te kunnen maken tussen kern-, differentiërende en innoverende capaciteiten. Wanneer het gaat om kerncapaciteiten, zaken waarop je je doorgaans niet zal onderscheiden van de concurrentie (vb: boekhouding en facturatie), dan is pakketsoftware aangeraden. Spreken we over differentiërende capaciteiten (zowel intern als extern) waarmee je echt het verschil wil maken, dan is er heel veel ruimte voor maatwerk oplossingen. Het is vrij logisch dat je eigendomsrechtelijk beschermde kennis en intellectuele eigendom binnen de bedrijfsmuren wilt houden. In geval van innovatie, zijn experimenteren met technologie (combinaties van…) en meer agile werkmethoden (korte cycli) absoluut aangewezen. Bedrijven moeten dus voor zichzelf gaan uitmaken wat de kern is en waarin ze zich willen onderscheiden.”

Wim: “Als je dezelfde software gaat gebruiken als je concurrent, dan zal je het verschil niet maken. Maar dan heb je wel klanten nodig met lef, mensen die durven. Een bedrijf waar het aan lef ontbreekt, zal meestal niet kiezen voor software op maat. Integratie is daarbij een heel belangrijk element. Het is geen kwestie van maatwerk of standaard, het is altijd een combinatie van beiden. Integratie is op zich geen onderscheidende factor, maar wel cruciaal."

Neal: “Pakketsoftware kan er wel voor zorgen dat je als bedrijf meer kan gaan focussen op onderscheidende oplossingen, dingen die het verschil maken. Arbeidsintensieve processen kunnen worden geautomatiseerd, waardoor tijd en geld vrijkomen om dingen te creëren en te ondersteunen waarmee men zich kan onderscheiden. Dat moet het uitgangspunt worden!”

Geïnspireerd door dit interview? Interesse in een samenwerking met Cronos aan de Leie en/of Debreuck Neirynck? Aarzel niet om ons te contacteren, we helpen je graag verder!